Bonsai không chỉ là thú chơi cây cảnh mà còn là một loại hình nghệ thuật mang đậm triết lý phương Đông. Thông qua việc tạo dáng, uốn thế, người chơi bonsai gửi gắm quan niệm về cuộc sống, con người và thiên nhiên vào từng tác phẩm. Trong đó, các thế cây bonsai chính là “linh hồn” của cây, quyết định giá trị thẩm mỹ, chiều sâu ý nghĩa và đẳng cấp của người chơi. Mỗi thế bonsai đều được hình thành dựa trên quy luật tự nhiên kết hợp với tư duy nghệ thuật của con người. Có thế thể hiện sự chính trực, có thế tượng trưng cho ý chí vượt khó, có thế lại mang ý nghĩa gia đạo, phúc lộc và sự trường tồn. Bài viết dưới đây của Vườn Nhật sẽ tổng hợp các thế cây bonsai đẹp nhất hiện nay, đồng thời phân tích đặc điểm, ý nghĩa và ứng dụng của từng thế để bạn dễ dàng lựa chọn.
Thế cây bonsai là gì và vì sao quan trọng?
Thế cây bonsai là hình dáng tổng thể của cây sau quá trình tạo tác lâu dài, được quyết định bởi hướng thân, độ cong, vị trí cành, rễ và tán. Khác với cây trồng thông thường, bonsai không phát triển tự do mà được định hướng sinh trưởng theo một bố cục đã tính toán trước.
Một cây bonsai đẹp không chỉ cần khỏe mạnh mà còn phải có thế hài hòa, cân đối giữa phần gốc – thân – cành – ngọn. Thế cây càng rõ ràng, ý nghĩa càng mạch lạc thì giá trị nghệ thuật và tinh thần càng cao.
Các thế cây bonsai cơ bản, được ưa chuộng nhất
1. Thế trực (trực quân tử)
Thế trực là nền tảng của nghệ thuật bonsai, được xem như “chuẩn mực” của sự ngay thẳng.
- Đặc điểm: Thân mọc thẳng đứng, gốc to, ngọn nhỏ dần; rễ bám chắc, tán cân đối.
- Ý nghĩa: Tượng trưng cho người quân tử, sống ngay thẳng, chính trực, không khuất phục trước khó khăn.
- Ứng dụng: Rất phù hợp trưng bày ở phòng khách, sảnh lớn, không gian cần sự trang trọng.
2. Thế xiêu (trực xiêu)
Thế xiêu là sự biến đổi mềm mại từ thế trực, tạo cảm giác tự nhiên và sinh động hơn.
- Đặc điểm: Thân cây nghiêng về một phía nhưng gốc và rễ vẫn bám chắc.
- Ý nghĩa: Biểu trưng cho con người biết thích nghi, linh hoạt nhưng không mất đi nền tảng.
- Ứng dụng: Thường thấy trong sân vườn hoặc không gian mở, nơi có ánh sáng tốt.
3. Thế hoành
Thế hoành mô phỏng hình ảnh cây mọc ven sông, ven núi, bị gió mưa tác động mạnh.
- Đặc điểm: Thân cây phát triển gần song song với mặt chậu.
- Ý nghĩa: Tượng trưng cho sức sống bền bỉ, khả năng thích nghi mạnh mẽ.
- Ứng dụng: Phù hợp bonsai trưng bày ngoài trời, tiểu cảnh đá.
4. Thế huyền (thác đổ)
Thế huyền là một trong những thế khó, đòi hỏi kỹ thuật cao và thời gian dài tạo tác.
- Đặc điểm: Thân cây đổ xuống dưới miệng chậu, tạo cảm giác mềm mại và chuyển động.
- Ý nghĩa: Thể hiện tinh thần dẻo dai, biết uốn mình trước nghịch cảnh.
- Ứng dụng: Thường đặt trên kệ cao hoặc bệ đá để tôn dáng cây.
Các thế cây bonsai nghệ thuật, mang tính biểu tượng cao
5. Thế long thăng (rồng bay)
Thế long thăng mô phỏng hình ảnh rồng uốn lượn bay lên.
- Đặc điểm: Thân cong mềm, các khúc uốn có nhịp điệu.
- Ý nghĩa: Tượng trưng cho quyền lực, sự thăng tiến và thành công.
- Ứng dụng: Thường dành cho bonsai trưng bày cao cấp.
6. Thế long giáng (rồng giáng)
Trái ngược long thăng, long giáng mang sắc thái trầm hơn.
- Đặc điểm: Thân uốn từ cao xuống thấp.
- Ý nghĩa: Thể hiện sự linh hoạt, kiểm soát và làm chủ hoàn cảnh.
- Ứng dụng: Phù hợp không gian cần chiều sâu và tính nghệ thuật.
7. Thế phụ tử – mẫu tử
Đây là thế bonsai giàu tính nhân văn.
- Đặc điểm: Một cây lớn kèm cây nhỏ bên cạnh.
- Ý nghĩa: Tượng trưng cho tình cảm gia đình, sự che chở và kế thừa.
- Ứng dụng: Thích hợp đặt trong không gian gia đình.
8. Thế quần thụ (huynh đệ)
Thế quần thụ gồm nhiều cây trồng chung trong một chậu.
- Đặc điểm: Nhiều thân cây cao thấp khác nhau, bố cục hài hòa.
- Ý nghĩa: Biểu trưng cho sự đoàn kết, cộng đồng và hỗ trợ lẫn nhau.
- Ứng dụng: Phù hợp sân vườn rộng, tiểu cảnh lớn.
9. Thế tam đa – ngũ phúc
Thế tam đa hoặc ngũ phúc thường mang tính biểu tượng phong thủy rõ rệt.
- Đặc điểm: Bố cục cân đối, nhiều cành hoặc thân chính.
- Ý nghĩa: Phúc – Lộc – Thọ, cuộc sống đủ đầy và viên mãn.
- Ứng dụng: Rất được ưa chuộng trưng bày dịp lễ, Tết.
Cách chọn thế cây bonsai phù hợp
Khi lựa chọn các thế cây bonsai, nên cân nhắc:
- Không gian đặt cây: Trong nhà nên chọn thế trực, bán huyền; ngoài trời phù hợp hoành, huyền.
- Ý nghĩa mong muốn: Cầu ổn định chọn thế trực; cầu thăng tiến chọn long thăng; cầu gia đạo chọn phụ tử.
- Mức độ chăm sóc: Thế càng phức tạp càng cần kinh nghiệm và thời gian.
Các thế cây bonsai không chỉ tạo nên vẻ đẹp hình thức mà còn phản ánh triết lý sống và giá trị tinh thần của người chơi. Hiểu rõ đặc điểm và ý nghĩa của từng thế sẽ giúp bạn lựa chọn được cây bonsai phù hợp, vừa đẹp về thẩm mỹ, vừa hài hòa về phong thủy. Dù là người mới bắt đầu hay đã gắn bó lâu năm với bonsai, việc tìm hiểu các thế cây bonsai luôn là hành trình thú vị, giúp bạn cảm nhận sâu sắc hơn tinh hoa của nghệ thuật cây cảnh.
Thông tin liên hệ:
- Trung tâm trưng bày & giới thiệu Vườn Nhật: Đường Trường Sa, Xuân Canh, Đông Anh, Tp Hà Nội (Gần Hầm đi bộ số 7)
- Số điện thoại: 0587.175.999
- Email: vuonnhatplus@gmail.com
- Website: https://vuonnhat.net.vn/
- Fanpage: https://www.facebook.com/vuonnhat.net.vn
